कोलकाताः कोलकाताको आरजी कर मेडिकल कलेज र अस्पतालमा एक मेडिकल विद्यार्थीको बलात्कार र हत्याको घटनाले पश्चिम बङ्गाल राज्यलाई हल्लाएको छ।
विरोध प्रदर्शन, बन्द र हिंसाका घटनाहरूका बिचमा, राज्यका राज्यपाल सीभी आनन्द बोस अहिले दिल्लीका लागि प्रस्थान गरेका छन्। बिहीबार भाजपाका प्रदेश अध्यक्ष सुकान्त मजूमदार र वरिष्ठ नेताहरूले राज्यपाललाई भेटेका थिए र ज्ञापनपत्र दिएका थिए। यसले राज्यपाललाई पश्चिम बङ्गालमा “संवैधानिक मूल्यहरूको रक्षा” गर्न “अनुरोध” गरेको थियो।
यसअघि अगस्ट 27 मा राज्यपालले ‘पश्चिम बङ्गाल विद्यार्थी समाज’ ले बोलाएको ‘नबन्ना मार्च’ (सचिवालयमा विरोध) को क्रममा भएको हिंसामा राज्य सरकारको आलोचना गर्दै बयान जारी गरेका थिए। अब भारतीय जनता पार्टीले राज्यपाललाई बुझाएको ज्ञापन पत्रमा मुख्यमन्त्री ममता बनर्जीको बयान उल्लेख गरिएको छ, जुन उनले बुधबार दिएकी थिइन्।
तृणमूल काङ्ग्रेस छात्र परिषदको स्थापना दिवसको अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै बनर्जीले यस्तो बयान दिएकी हुन्।
यसै क्रममा मुख्यमन्त्रीले भनेका थिए, ‘पश्चिम बङ्गालमा आगो लगाउने षड्यन्त्र भइरहेको छ।पश्चिम बङ्गाल जलेमा असम, उत्तरपूर्वी राज्य, उत्तर प्रदेश, ओडिसा र दिल्ली पनि जलेका हुनेछन्।”
असमका मुख्यमन्त्री हिमांता बिस्वा सरमा र मणिपुरका मुख्यमन्त्री एन बीरेन सिंहसहित भाजपा शासित राज्यका मुख्यमन्त्रीहरूले बनर्जीको बयानको आलोचना गरेका छन्। मुख्यमन्त्री ममता बनर्जीले हडताल गरिरहेका डाक्टरहरूलाई काममा फर्कन सल्लाह दिँदै सरकार उनीहरूविरुद्ध कुनै कानुनी कारबाही गर्न नचाहेको भन्दै दिएको बयानले “उनीहरूको भविष्य बिगार्नेछ”।
आरजी कर मेडिकल कलेजमा भएको बलात्कार र हत्याको घटनापछि आम जनतामा बढेको आक्रोशका कारण ममता बनर्जी दबाबमा छिन् भन्ने कुरा मुख्यमन्त्रीको बयानले प्रतिबिम्बित गरेको पश्चिम बङ्गालको राजनीतिको पर्यवेक्षकहरू विश्वास गर्छन्।
केही विज्ञ भन्छन् कि यो पहिलो पटक हो जब उनीहरूलाई यस्तो दबाबमा हेरिएको छ। साथै, त्यहाँ कोही छन् जसलाई लाग्छ कि उनीहरू यसबाट चाँडै निको हुनेछन्। राजनीतिक विश्लेषक प्रसेनजित बोस भन्छन्, यो सत्य हो कि ममता बनर्जीले आन्दोलन सामना गर्नु परेको यो पहिलो पटक होइन, तर उनको शासनको तरिकाको आम जनतामा आलोचना भइरहेको कारण यस पटक उनी दबाबमा छन् भन्ने उनको विश्वास छ।
“महिला विरुद्धको अपराधमा पश्चिम बङ्गाल सरकारको रेकर्डले कुनै पनि पीडितलाई न्याय दिएको वा त्यस्ता घटनाका अपराधीहरूलाई कहिल्यै कानुनी दायरामा ल्याएको छैन”, प्रोसेनजित बोस भन्छन्।” बोस भन्छन् कि आरजी कर मेडिकल कलेजको घटनापछि आम जनता र विशेष गरी आम महिलाहरूको आक्रोश फैलिए, जुन तृणमूल काङ्ग्रेसका ठुला नेताहरू, राज्य सरकार वा ममता बनर्जीलाई पनि थाहा थिएन।”
कोलकाता पुलिसले मुद्दा सम्हाल्ने तरिका-एफआईआर दर्ता गर्नमा ढिलाइ, पीडितका आमाबाबुलाई दिइएको गलत जानकारी, वा घटनामा ‘नागरिक स्वयंसेवक’ को संलग्नता-सबैले रिस थपे।
बिबिसीसँग कुरा गर्दै प्रोसेनजित बोसले भनेः “धेरै कुराहरू एकैसाथ भए। जस्तै मेडिकल कलेजका प्रिन्सिपल र अन्य वरिष्ठ प्रशासकहरूको भूमिका। त्यसपछि अभियुक्त सञ्जय राय एक नागरिक स्वयंसेवकको रूपमा पुलिसको हिस्सा हुन्। त्यसपछि, अगस्ट 14 र 15 को मध्यरातमा भिडले कोलकाता पुलिस र पश्चिम बङ्गाल सरकारको छवि खराब गर्दै आरजी कर मेडिकल कलेजमा विरोध गरिरहेका जुनियर डाक्टरहरूमाथि आक्रमण गऱ्यो।”
वरिष्ठ पत्रकार सुबीर भौमिक विश्वास गर्छन् कि यो पहिलो पटक हो जब ममता बनर्जीको छविले आम जनतामा चोट पुऱ्याएको छ। यही कारणले कोलकाता पुलिस र अस्पताल प्रशासनविरुद्ध तत्काल कुनै कारबाही भएन।
तर उनी स्वीकार्छन्, “ममता दबाबमा छिन् जस्तो देखिन्छ, तर उनले यसलाई पार गर्न सक्दो प्रयास गरिरहेकी छिन्। उनीहरूसँग अझै पनि धेरै बाजी छ। उनले बलात्कारका अभियुक्तलाई फाँसी दिने कानून ल्याउने कुरा पनि गरेका छन् र उनको झोलामा अझ धेरै कुरा छन्। त्यसैले उनीहरूको खेल समाप्त हुँदै छ भनेर भन्नु उचित छैन। खेल समाप्त भएको छैन, जबकि भाजपाले जनताको यो आक्रोशको फाइदा उठाउन सक्दो प्रयास गरेको छ।”
विगत दुई दिनदेखि ममता बनर्जीमाथि जुन प्रकारको दबाब बनिरहेको छ, त्यसबाट बाहिर निस्कनका लागि उनले आक्रामक मनोवृत्ति पनि देखाउँदैछिन् भनी विज्ञहरू बताउँछन्। भारत बन्दका क्रममा राज्य सरकारले जसरी पक्राउ गरेको छ वा ‘पश्चिम बङ्गाल छात्र समाज’ को ‘नबन्ना मार्च’ (सचिवालय मार्च) निकालेकाहरू विरुद्ध कानुनी कारबाही गरेको छ, त्यसले फेरि कुरा आफ्नै हातमा लिन खोजिरहेको उनको पार्टीका वरिष्ठ नेताहरूले बताए।
तृणमूल काङ्ग्रेसका नेताहरू विश्वास गर्छन् कि ममता बनर्जीको “विपक्षी र विशेष गरी भारतीय जनता पार्टीले खेलेको राजनीतिप्रति आक्रामक मनोवृत्ति” सही छ। तृणमूल काङ्ग्रेसका नेता जय प्रकाश मजूमदारले भने, “हालैको लोकसभा चुनावमा भाजपाले हार बेहोर्नुपरेको थियो। उनले तृणमूल काङ्ग्रेसलाई पराजित गर्न हरेक प्रयास गरेका थिए, तर जनताले उनलाई अस्वीकार गरे।
मजूमदार भन्छन्, अहिले भाजपाले आरजी कारको घटनालाई लिएर आफ्नो राजनीतिलाई पुनः प्रज्वलित गर्ने प्रयास गरिरहेको छ र राज्यमा हिंसा र अराजकता फैलाउने प्रयास गरिरहेको छ। घटनापछि राज्य सरकारले तुरुन्तै कारबाही गरेको र केही घण्टाभित्रै एकजना अभियुक्तलाई पक्राउ गरेको उनले बताए।
यसपछि यो मुद्दा सीबीआईमा गएको छ, त्यसैले प्रश्न उठ्छ कि उनीहरूले यति दिनमा अनुसन्धानमा के प्रगति गरेका छन्? उनीहरूले यस घटनालाई लिएर राज्यलाई खलल पार्ने षड्यन्त्र गरिरहेका छन्, जसको ममता बनर्जीले पर्दाफास गरेकी छन्।” केन्द्र सरकार र विशेष गरी भाजपाले “राज्यपालमार्फत पश्चिम बङ्गाललाई अस्थिर पार्ने प्रयास गरिरहेको” मजूमदारले आरोप लगाए। यसअघि पनि सन्देशखलीलाई लिएर भाजपाले पश्चिम बङ्गाल सरकारविरुद्ध वातावरण बनाउने प्रयास गरेको थियो।
पश्चिम बङ्गालका भाजपाका महासचिव जगन्नाथ चटर्जीले राज्यपालले आफ्नो संवैधानिक कर्तव्य निर्वाह गरिरहेको तर उनीविरुद्ध पनि षड्यन्त्र भएको भन्दै आरोपहरूको खण्डन गरे। “टिएमसी सरकारले पश्चिम बङ्गालमा अराजकताको वातावरण सिर्जना गरेको छ। “सामन्तवादी प्रणालीले जस्तै सरकार चलाइरहेको छ। सबै कानुन लागु छन्।”
जगन्नाथ चटर्जी भन्छन् कि अब नागरिक स्वयंसेवकको भूमिका लिनुहोस्। तिनीहरू को हुन्? उनीहरूलाई कसरी नियुक्त गरियो? उनीहरूले कुनै तालिमबिना पुलिससँग कसरी काम गरिरहेका छन्? तीमध्ये एकजना नागरिक स्वयंसेवक आरजी कर मेडिकल कलेजको घटनामा अभियुक्त छन्। तिनीहरू सबै तृणमूल काङ्ग्रेसका कार्यकर्ता हुन् जसले आम जनताको शोषण गर्छन्। हामीले प्रश्नहरू उठाउँदैछौं, त्यसोभए हामी कसरी अराजक भयौँ?” उनी भन्छन् कि सरकार “आफ्नै असफलताहरूबाट ग्रस्त छ”।